Delphi Operatörler, Bu kısımda sizlere Delphi’de kullanabileceğiniz Matematiksel, Logical operatörleri gruplandırarak örnekler ile detaylı bir şekilde bilgilendirmeye çalışacağız.
Delphi Operatörler Nedir? Nasıl Kullanılır?
Matematiksel Operatörler
Matematiksel işlemlerde kullanabileceğiniz operatörler tablo halinde verilmiştir.
Operatör Görevi Örnek
+ Toplama 10+20
– Fark 30-20
* Çarpım 20*50
/ Bölme 10/5
Mod Mod 10 mod 3
Div Tam Bölüm 10 div 3
= Eşitlik if(ad=’Hasan’) then
> Büyüktür if(yas>50) then
< Küçüktür if(yas<50) then
>= Büyük Eşittir if(yas>=50) then
<= Küçük Eşittir if(yas<=50) then
<> Eşit Değil if(yas<>50) then
:= Atama Ad:=’Hasan’
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 | procedure TForm1.ButtonClick(Sender: TObject); var sayi:Integer; sonuc:Real; begin sayi:=22; //Değişkene değer atanıyor sonuc:=sayi mod 4; //Bölümden kalan Form1.Caption := FloatToStr(sonuc); //2 Yazar end; end. |
Sanıyorum diğer operatörler için örnek yapmaya gerek yok. Zaten ilerleyen makalelerimde hepsini bolca kullanma imkanı bulacağız.
Logical Operatörler : Mantıksal işlemlerinizde kullanabileceğiniz bir çok operatörü Delphi size sunmaktadır. Aşağıda bu operatörlerden bahsedilmektedir.
Not : Dönen değerin olumsuzunu belirtmek için kullanılan Mantıksal operatördür (Eğer true dönerse false. False dönerse true). Genellikledallanma, karşılaştırma işlemlerinde kullanılır.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 | procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject); var deger:Boolean; //Tanımlandığı anda varsayılan değer false begin if not (deger=false) then Form1.Caption := 'Değer fasle'; end; end. |
Eğer yukarıdaki if satırında “not” komutu kullanılmazsa, formun başlığında hiç bir zaman metninizi yazdıramazsınız. Burada şunu da hatırlatalım, Boolean tip bir değişken tanımlandığıanda varsayılan değeri false dır.
And : Aynıanda iki sonucu beraber değerlendirebilmek amaçlıkullanılan bir operatördür. Genellikle karşılaştırma gerektiren (if – Case vs.) durumlar içinaynıanda birden fazla şartısağlama amaçlı kullanılmaktadır.
Or: Belirtilen sonuçlardan herhangi bir tanesinin doğruluğunun yeterli olduğu durumlarda kullanılan bir operatördür. Genellikle karşılaştırma gerektiren (if –case) durumlar için şartlardan herhangi bir tanesinin sağlanmasının yeterli olduğu durumlar için kullanılır. Aşağıda hem “and” hem de “or”için örneklendirme yapılmıştır.
İlk Olarak “and” operatörünü örneklendirelim. Örnekte notun 50 ile 100 arasında olması şartıaranmaktadır. Dikkat edeceğiniz husus hem 50 den büyük, hem de 100 den küçük olma zorunluluğudur.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 | Procedure TForm1.Button3Click(Sender: TObject); var notlar:Integer; begin notlar:=70; if (notlar>=50) and (notlar<=100) then Form1.Caption:='Sınıfı Geçtiniz'; end; end. |
Şimdi de diğer operatörümüz olan “Or” seçeneğini örneklendirelim. Örneğimizde notlar isimli değişkenin değeri kontrol edilerek, şayet “0” dan küçük veya “100” den büyük olmasıdurumunda gerekli olan uyarı, formun başlığında kullanıcıya iletilmektedir. Dikkat edeceğiniz husus, belirtilen şartlardan bir tanesinin true değeri döndürmesinin (doğru olması) uyarının verilmesi için yeterli olacağıdır.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 | Procedure TForm1.Button4Click(Sender: TObject); var notlar:Integer; begin notlar:=120; if (notlar<0) or (notlar>100) then Form1.Caption:='Notu Yanlış Girdiniz'; end; end. |
Procedure içerisinde notlar isimli değişkenin değeri “100” den büyük olduğu için ikinci şart sağlanmakta, dolayısıyla (şartlardan birisi true olduğu için) if satırıtrue değerini döndürmekte ve uyarımesajınıda formun başlığında kullanıcıya göstermektedir.
